Toplumda çok fazla önemsenmiyor ama özgüven eksikliği çocuk yaşlarda başlayıp yetişkin dönemde; depresyon ve sosyal fobi gibi rahatsızlıklara yol açabiliyor.

Etrafınızdaki kişilere istemediğiniz bir konuda hayır diyemiyor, ilişkilerinizde sınır koyamıyor, sosyal ortamlarda bulunamıyor, kendinizi değersiz ve yetersiz hissediyorsanız özgüven eksikliğiniz olabilir.

Özgüven duygusunun zamanla nasıl zarar görür?

Çocukluktan beri bilinçli ya da bilinçsizce bazı davranışlar sergileriz ve her davranışımıza karşı çevremizdekilerden özellikle ailemiz tarafından geribildirimler alırız. Çevreden aldığımız tepkileri değerlendirir ve yaptığımız şeyin iyi ya da kötü olduğuna dair bir sonuca ulaşırız. Çocuk, bir davranış gösterdikten sonra çevresi tarafından takdir, sevgi ve saygı alıyorsa, kendisinin değerli ve yeterli olduğuna inanır. Bunun aksine çocuk, çevresinden sürekli eleştiri ve ceza alıyorsa kendisinin; kötü, beceriksiz ve yetersiz biri olduğuna dair bir inanç geliştirecektir. Böyle durumların ve davranışların birçok kez tekrarlanması yoluyla çocuk kendini değersiz, yetersiz görmeye başlayacaktır ve yanlış yapma, eleştirilme korkusu yaşayacaktır.  

BU BELİRTİLER ÖZGÜVENİNİZİN EKSİK OLDUĞUNU GÖSTERİYOR

Depresyon, sosyal fobi gibi kaygı bozuklukları, madde bağımlılığı, yeme ve kişilik bozukluğu olan kişilerde özgüven eksikliği de sık görülür.  Ö

Özgüven eksikliği belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:

• Hayır diyememe, ilişkilerinde sınır koyamama, diğerleri tarafından kullanılma.

• Eleştirilere karşı hassas olma.

• Sosyal ortamdan kaçınma, başkalarının önünde sunum veya konuşma yapmaktan çekinme.

• Sürekli kıyaslama.

• Kendini değersiz, yetersiz ve başarısız olarak değerlendirme.

• Hızla umutsuzluğa kapılma.

• Diğer insanlar tarafından reddedileceğini önemsenmediğini düşünmek.

• Karar almakta zorlanmak.

• Düşük beklentilere sahip olma.

• Fiziksel görünüşünü beğenmeme, olumlu yanlarını görmezden gelme.

• Sevilmeme, suçluluk ve utanç hissi.

• Fikrini söyleyememe, söylerse onaylanmayacağına veya küçük düşeceğine inanma.

• Çok fazla başkalarına ihtiyaç duyma.

• Risk alamama.

BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI PSİKOTERAPİ İLE ÖZGÜVEN EKSİKLİĞİNİZİ YENEBİLİRSİNİZ

Özgüven eksikliğini gidermenin en etkili yolunun psikolojik destek ve psikoterapi olduğuna işaret eden uzmanlar, “Özgüveninizi artırmak için uygulanan birçok farklı psikoterapi yöntemi bulunmaktadır. Örneğin: bilişsel davranışçı psikoterapi... Kişinin bu gününü etkileyen algılarının geçmişte nasıl oluştuğunu araştırdıktan sonra kişinin kendini, diğer insanları ve dünyayı algılayış şekli yeniden inceleyerek kişinin olaylara daha akla uygun ölçülü bakması hedeflenir. Benlik kavramı yeniden yapılandırılır” ifadesini kullandı.

ÖZGÜVEN EKSİKLİĞİNDEN KURTULMAK İÇİN…

1- İlk önce kendinize merhamet gösterin: Kendinizi eleştirmekten, şikâyetçi olmaktan, mükemmel olma isteğinizden vazgeçin.

2- Olumsuz iç konuşmanızı keşfedin ve daha olumlu düşüncelerle değiştirin: Örneğin: ‘Zaman zaman bir şeyleri başaramazsam bile değerli bir insanım’ veya ‘Başkalarından takdir almasam bile değerliyim’ düşüncesini artırın.

3- Olumlu yanlarınızı keşfedin: Hayatta başardığınız şeylerin listesini yapın.

4- Görünüşünüze giyiminize dikkat edin: Dik oturun.

5- Hobiler edinin: Sevdiğiniz ilgi duyduğunuz mutlaka bir şeyler vardır.

6- Sizin için önemli olan hedefler belirleyin: Amaçlarınıza ulaşmak için süreci küçük adımlara bölerek başlayın.

7- Kendinize iyi bir arkadaş olun: En yakın arkadaşınıza ve sevdiklerinize gösterdiğiniz anlayışı, saygıyı ve merhameti kendinize de gösterin. Unutmayın: Ait olduğunuz en değerli hazineniz kendinize duyduğunuz saygıdır.